خازن
خازنها به عنوان یکی از مهمترین اجزای مدارهای الکتریکی و الکترونیکی، نقش حیاتی در بهبود عملکرد سیستمهای الکتریکی ایفا میکنند. از بین انواع مختلف خازنها، خازنهای روغنی و خازنهای خشک دو دسته پرکاربرد در صنعت برق و الکترونیک هستند.
خازن روغنی
خازنهای روغنی دارای یک محیط عایق مایع، معمولاً روغن معدنی یا سیلیکونی، هستند که به عنوان دیالکتریک بین صفحات رسانا عمل میکند. این روغن باعث کاهش تخلیه جزئی و افزایش طول عمر خازن میشود. از نظر فیزیکی، این خازنها معمولاً درون یک محفظه فلزی مهر و موم شده قرار دارند تا از نشتی روغن جلوگیری شود.
ویژگیهای مهم خازن روغنی:
- دیالکتریک روغنی: کاهش تخلیه جزئی و افزایش مقاومت در برابر ولتاژهای بالا
- ساختار مهر و موم شده: محافظت در برابر رطوبت و آلودگیهای محیطی
- عملکرد پایدار در دماهای بالا: مناسب برای محیطهای صنعتی سخت
خازن روغنی معمولاً مشخصاتی مانند نوع روغن یا مایع عایق را روی بدنه خود دارد و همچنین ممکن است برخی از ویژگیها مانند “oil-filled” یا “oil-impregnated” روی آن نوشته شده باشد.
خازن خشک
خازنهای خشک از یک دیالکتریک جامد مانند پلیپروپیلن، پلیاستر، سرامیک یا میکا استفاده میکنند. این نوع خازنها فاقد مایع داخلی بوده و معمولاً در یک محفظه پلاستیکی یا فلزی قرار میگیرند.
ویژگیهای مهم خازن خشک:
- دیالکتریک جامد: بدون نیاز به مایع عایق، کاهش خطر نشتی
- سبک و کمحجم: مناسب برای تجهیزات الکترونیکی و کاربردهای کمحجم
- مقاومت بالا در برابر ضربه و لرزش: مناسب برای دستگاههای متحرک و الکترونیکی
خازن خشک به طور معمول هیچ اشارهای به روغن ندارد و معمولاً کلمههایی مانند “dry” یا “solid” را میتوانید روی بدنه آن مشاهده کنید.
کاربردهای خازن روغنی
به دلیل ویژگیهای منحصربهفرد خازنهای روغنی، این خازنها معمولاً در کاربردهای زیر مورد استفاده قرار میگیرند:
- سیستمهای اصلاح ضریب توان در صنایع بزرگ (مانند کارخانهها و شبکههای توزیع برق)
- مدارات با ولتاژ بالا و بارهای القایی سنگین
- ترانسفورماتورها و تجهیزات توزیع برق
- سیستمهای گرمایش القایی و جوشکاری الکتریکی
- مدارات فیلترینگ فرکانس بالا
کاربردهای خازن خشک
از آنجایی که خازنهای خشک دارای ابعاد کوچکتر و وزن کمتری هستند، در کاربردهای زیر رایجاند:
- مدارهای الکترونیکی و مخابراتی (مانند رایانهها، تلویزیونها و تجهیزات مخابراتی)
- موتورهای الکتریکی کوچک و وسایل خانگی
- منابع تغذیه سوئیچینگ و اینورترها
- مدارات کنترل و راهاندازی موتورهای تکفاز
